Zapraszamy do przeczytania ciekawego artykułu dotyczącego prac nad „Polskim Sztucznym Sercem”.

Dziękujemy przy tym bardzo serdecznie specjalistom z Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii za przygotowanie dla nas artykułu oraz  Panu Andrzejowi Bidzie z Biura Promocji i Marketingu Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii z Zabrza za pomoc i współpracę.

Pracownia Sztucznego Serca Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii w Zabrzu, realizuje program badawczy, którego przedmiotem są urządzenia mechanicznego wspomagania serca oraz leczenie niewydolności serca z wykorzystaniem tych urządzeń. Obecnie nasze prace koncentrują się wokół narodowego programu wieloletniego pod nazwą „Polskie Sztuczne Serce”, realizowanego od roku 2007 do 2012. Celem tego programu jest opracowanie rodziny protez, która zapewni możliwość wspomagania serca w zależności od wymaganego okresu wspomagania oraz kierunku terapii. Rodzina ta obejmuje pozaustrojową,  protezę służącą do krótkoterminowego wspomagania serca u pacjentów z ostrą niewydolnością krążenia, protezę częściowo wszczepialną, która stosowana będzie do kilkumiesięcznego wspomaganiu serca u pacjentów z przewlekłą niewydolnością krążenia oraz protezę całkowicie wszczepialną potrzebną do długoterminowego leczenia pacjentów z kardiomiopatią. Wszystkie wspomniane protezy są urządzeniami pulsacyjnymi, zachowującymi zbliżony do naturalnego przepływ krwi w naczyniach krwionośnych chorego, bardzo ważny z punktu widzenia fizjologii układu krążenia. Z kolei najnowszym trendem w leczeniu chorób serca za pomocą mechanicznego wspomagania jest stosowanie miniaturowych pomp o przepływie ciągłym, które zapewniają częściowe wspomaganie serca, podczas którego  pulsacyjny charakter przepływu krwi w naczyniach krwionośnych chorego jest zapewniany przez serce pacjenta. Dlatego w ramach programu trwają również równoległe prace nad konstrukcją dwóch takich pomp, osiowej i odśrodkowej.

Badania nad polskimi protezami serca mają swój początek w roku 1987. Pierwszą polską, pozaustrojową, pneumatyczna komorę wspomagania serca zastosowano w klinice w roku 1995, a rok później wszczepiono eksperymentalnie pneumatyczne sztuczne serce. Do dnia dzisiejszego komory pozaustrojowe zastosowane zostały w leczeniu 220 pacjentów. Szczególnym osiągnięciem ostatnich trzech lat jest uratowanie życia dwóm młodym pacjentom w wieku 18 i 23 lat, którzy dzięki naszym komorom przez 359 i 403 dni oczekiwali na przeszczepy serca  w Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu. Obydwa przeszczepy zakończyły się pełnym sukcesem. Warto również pamiętać o wszystkich tych pacjentach, którym komory wspomagania pomogły w zregenerowaniu chorego serca, co z kolei jest ważnym osiągnięciem w rozwoju metod leczenia niewydolności serca z wykorzystaniem polskich komór.

Obecnie program „Polskie Sztuczne Serce” wkracza w fazę wdrożeń swoich pierwszych efektów. Pod koniec 2009r w polskich klinikach pojawiły się nowe sterowniki pneumatycznych protez serca, o zmodernizowanej  konstrukcji w porównaniu do stosowanych dotychczas, zapewniające większą funkcjonalność, bezpieczeństwo i wygodę pacjenta. Nowa pozaustrojowa komora wspomagania serca,  odróżniająca się od obecnie stosowanej mniejszym ryzykiem powikłań, gotowa będzie do pierwszych wszczepień na początku 2011r. Do końca br. przekazane zostaną klinikom pierwsze egzemplarze przenośnego sterownika protez serca, przeznaczone do współpracy z pneumatycznymi, pozaustrojowymi i wszczepialnymi protezami serca. Sterowniki te, ze względu na małą wagę i rozmiary w porównaniu ze stosowanymi obecnie, będą cechowały się mobilnością, umożliwiającą leczenie chorego w warunkach domowych. Ma to duże znaczenie w przypadku wspomagania serca przedłużającego się do kilkunastu czy kilkudziesięciu miesięcy. Ogromną pracą wykonaną od początku trwania programu przez szereg uznanych instytucji naukowych są badania nad technologiami materiałowymi i pomiarowymi dla potrzeb protez serca. Prace te zakończone zostaną w 2010r. Ich efektem jest na przykład nowy, polimerowy materiał konstrukcyjny, bezprzewodowy układ zasilania dla protez wszczepialnych, umożliwiający przesyłanie energii przez skórę, układ do zdalnego nadzoru pracy protezy, rewelacyjna metoda pokrywania skomplikowanych detali z tytanu i stali powłokami zapobiegającymi wykrzepianiu krwi i wiele innych. Wszystko to zaczyna być już wykorzystywane w pracach nad budową poszczególnych rodzajów protez.

Oczywiście w naszej działalności uwzględniamy również młodszych pacjentów, których leczenie z wykorzystaniem mechanicznego wspomagania serca jest coraz szerzej stosowane na świecie i pożądane w Polsce. Wymaga to jednak komory wspomagania dedykowanej dzieciom. Wykorzystanie w tym celu protez dla dorosłych jest niemożliwe z oczywistych powodów anatomicznych i funkcjonalnych, takich jak mniejsze gabaryty ciała, mniejsze prędkości przepływu krwi, gabaryty samej pompy i grubość kaniul łączących pompę z układem krwionośnym. Zarówno kardiochirurdzy stosujący w polskich szpitalach komory wspomagania serca dla dorosłych zgłaszają coraz częściej przypadki młodzieży i dzieci wymagających wspomagania, jak i kardiochirurdzy dziecięcy zgłaszają potrzeby zastosowania wspomagania serca noworodków i niemowląt. Na przykład w klinice kardiochirurgii dziecięcej w Krakowie od grudnia zeszłego roku, za pomocą niemieckich protez, wspomagana jest 13-to miesięczna dziewczynka.

Stąd, od roku 2008, w ramach odrębnego projektu finansowanego z pieniędzy pochodzących ze zbiórki publicznej, opracowujemy konstrukcję pediatrycznej protezy do wspomagania serca u dzieci. Pierwszy model takiej protezy przeznaczony będzie dla dzieci w wieku 7-13 lat. Będzie to pomniejszona wersja protezy dla dorosłych, wyposażona w odpowiednio mniejsze kaniule. Napędzana będzie natomiast za pomocą nowoopracowanego sterownika takiego, jakie przekazane zostały w zeszłym roku do badań klinicznych. Obecnie komora pediatryczna jest na etapie przygotowania do badań eksperymentalnych na zwierzętach. Chcemy aby pierwsze egzemplarze takich komór przekazać do klinik kardiochirurgicznych do końca 2011 roku. Oprócz tego planujemy w przyszłym roku uruchomienie projektu, którego celem będzie opracowanie jeszcze mniejszej komory, przeznaczonej dla dzieci w wieku około 4-9 lat, a następnie protezy dedykowanej najmłodszym pacjentom. W ten sposób chcemy zaoferować klinikom cały typoszereg protez pneumatycznych, dla leczenia zarówno dorosłych, małych dzieci i niemowląt.

Pod pojęciem sztuczne serce współcześnie rozumiemy urządzenia wspomagania serca oraz urządzenia do zastąpienia niewydolnego, nieuleczalnie chorego serca. Opisywane powyżej działania Pracowni Sztucznego Serca związane są z protezami wspomagania serca. Co się tyczy protez służących do zastąpienia serca w ciele pacjenta, niestety na całym świecie nie ma dostępnych takich protez dla dzieci. W Stanach Zjednoczonych prowadzone są prace badawcze nad miniaturowymi, wszczepialnymi pompami do wspomagania serca. W ciągu kilku lat można się spodziewać, że takie długoterminowe urządzenia wspomagające serce przez okres kilku lat będą dostępne. I wydaje się, że taki kierunek rozwoju pediatrycznych protez serca jest aktualnie najbardziej słuszny, jako że niemożliwe jest opracowanie pełnej protezy – mechanicznego sztucznego serca, które rosłoby razem z pacjentem. Natomiast istnieje możliwość adaptacji wydajności protezy wspomagającej rosnące w ciele dziecka serce do aktualnych potrzeb. Pracownia Sztucznego Serca w Zabrzu, dzięki doświadczeniu z protezami serca dla dorosłych ma ambicję opracowania w przyszłych latach takiej protezy, choć dzisiaj trudno jest określić termin, w którym byłaby ona dostępna w klinikach.

Więcej na: http://frk.pl/index.php?IdLang=0&IdKat=1092661694&IdStr=1093431685